Урок по картине Б. Дугаржапова "Ассоль"

Бато Дугаржапов
9-дэхи класста зурагаар найруулга - зураглал

Уран зураашын намтар
Бата 1966 ондо Дулдарга һууринда түрэһэн. 1975 ондо Батын гэр бүлэ Ага тосхон зөөжэ ерэһэн байна. Эндэ нютагай зураашан Доржо Гомбоевай шаби боложо һураха хубитай байгаа. Тэрэнэй саашанхи хуби заяа шиидхэлсэжэ, Борис Бадмажапов, уран зурагай һургуулиин багша, орон дотороо мэдээжэ һургуулида һурахыень дурадхаһан байна. Тиимэ һургуули Москвада Суриковай нэрэмжэтэ институдай дэргэдэ бии гэжэ дуулаад, Батын зурагуудые эльгээжэ, харюу хүлеэһэн байна. Тиигэжэ 12 –той хүбүн холын хотын тусхай һургуулида орожо, шэдитэ биирын нюусануудтай анхаралтайгаар танилсажа эхилээ һэн бэзэ. 1998 ондо Россин уран зураашадай холбооной гэшүүн болоо. Россин олон тоото хото городуудаар, мүн хари гүрэнүүдээршье выставкэнүүдынь үнгэргэгдэдэг.

Хэшээлэй зорилгонууд:
1. Һургалгын : Зурагаар зураглалай түхэлэй текст зохёожо һургаха.
a. Зураглалай текстын клмпозици сахиха шадабари мүлихэ;
b. Үгүүлэлэй илгарал, темэ, гол бодол, уран зохёолой стиль гэһэн ойлгосонуудые дабтаха;
c. Хэлэлгын боломоор зүйлнүүдые шэлэн абажа, ѳѳрын хандаса харуулһан текст зохёожо һургаха;
2. Хүгжѳѳлгын: :
a. . һурагшадай анхарал, шухала юумыень илгажа абаха дадал хүгжѳѳхэ, оршон тойроод байгаа байдалаа анхаралтайгаар адаглажа һургаха;
b. буряад уран зурааша Бато Дугаржаповай ажаябуулгатай, бүтээлнүүдтэйнь танилсуулха;
3. Хүмүүжүүлгын: Хүлеэлгэ – ажабайдалда нангин, хэрэгтэй мэдэрэл гэһэн ойлгосо бэхижүүлхэ.

Уран зураашан Бато Дугаржапов
Зурагта нэрэ угэ.
Ямар уран зохёолшоной зохёол зураг танда һануулнаб?
Зурагтаа уран зураашан ямар шэрэнүүдые хэрэглээб?
Ямар мэдэрэл энэ зураг танда түрүүлнэб?
Зураг дээрэ үшѳѳ
юун байнаб?
Басаган нохой хоёр ямар нэгэ хүсэлтэйб?

Алдарта Байгалай долгин дээрэ
Алтан хашарһа алгана мэтээр
Даллан, нарамни, һүрэжэ гарабаш,
Далайн нюрууда алта шарабаш.
 
Нара тааһан тэрэ зүргѳѳршни,
Наран, шамда дамжан ошохо гү?
Найдалай онгосо намда үгѳѳлши,
Наһан соогоо хүрэхэмни сохом гү?

Хэрэглэхэ үгэнүүд
Алтарна, хашарһан мэтэ долгид, далайн уудамда,
Алталиг элһэн, Ассоль